Viên băng phiến (long não) có mùi thơm thường được cho vào tủ quần áo để đuổi gián, tuy nhiên nếu sử dụng không đúng cách, loại hóa chất này có thể gây ngộ độc.
Hiện tại, băng phiến loại cũ được dùng nhiều ở các nước đang phát triển do giá thành rẻ, dễ sản xuất. Riêng ở Mỹ và châu Âu, loại này bị cấm sử dụng vì độc tính cao.Băng phiến (có nơi gọi là viên long não) có tác dụng xua đuổi côn trùng, mối mọt, rận rệp trong tủ quần áo. Băng phiến gồm 2 loại: Loại cũ: được sản xuất từ hóa chất Napthalen, điều chế từ than đá hoặc từ quá trình tinh chế dầu hỏa. Loại mới: được làm từ hóa chất Diclorobenzen.
Viên băng phiến dễ gây ngộ độc nếu không được sử dụng đúng cách
Không nên nhầm băng phiến với long não dùng trong y học. Long não dùng trong y học được chiết xuất từ cây long não nhiệt đới. Thành phần chính là chất Camphor có tính sát trùng, gây tê và kích thích tim mạch, hệ thần kinh, gây sảng khoái hưng phấn nhẹ. Camphor dùng trong y học thường ở dưới dạng tinh dầu có trong thành phần các loại thuốc ho, thuốc tai mũi họng, hoặc một số loại thuốc chống suy nhược mệt mỏi.
Các tính chất của băng phiến
Tính thăng hoa: Băng phiến có khả năng chuyển từ thể rắn sang thể khí ngay ở điều kiện nhiệt độ bình thường. Do vậy viên băng phiến để trong tủ sẽ bay hơi tạo mùi xua đuổi côn trùng.
Khi thăng hoa băng phiến có mùi thơm và hăng mạnh. Nhiều người thích mùi này và một số nơi dùng như chất tạo khử mùi hôi trong nhà vệ sinh. Điều này là hết sức sai lầm.
Độc tính của băng phiến
Băng phiến gây nguy hiểm nhất là trẻ em dưới 5 tuổi. Ngộ độc xảy ra khi trẻ nuốt nhầm hoặc hít quá nhiều hơi băng phiến. Khi trẻ mặc quần áo vừa lấy ra khỏi tủ, hơi băng phiến còn bám rất nhiều và lâu trên quần áo. Mặt khác băng phiến có thể hấp thụ trực tiếp qua da của trẻ, từ đó gây ngộ độc cấp. Ngoài ra, nó còn gây ngộ độc mãn nếu hít chất này trong thời gian dài.
Các triệu chứng ngộ độc
- Ngộ Độc Cấp
Gây tổn thương thần kinh, làm vỡ hồng cầu dẫn đến thiếu máu, gây hoại tử gan. Bệnh nhân khi ngộ độc có triệu chứng buồn nôn, tiêu chảy, vàng da, nước tiểu màu sậm, nhức đầu, bồn chồn, kích động, lú lẫn, co giật rồi hôn mê, thậm chí có thể tử vong.
- Ngộ Độc Mãn
Có thể gây vỡ hồng cầu dẫn đến thiếu máu mãn tính làm mệt mỏi, cáu gắt, hay chóng mặt, làm việc kém. Trẻ em thì chậm lớn thường xuyên ốm vặt. Bệnh nhân có thể tiêu chảy kéo dài, viêm hô hấp gây sổ mũi, hen suyễn mãn tính, đục thủy tinh thể, tổn thương võng mạc làm giảm thị lực.
Não bộ bị tổn thương làm đi đứng khó khăn, không phối hợp được các động tác của tay chân, suy giảm trí nhớ. Theo nghiên cứu mới nhất của Cơ quan quốc tế về ung thư: Băng phiến được duyệt vào nhóm có khả năng gây ung thư ở mức độ thấp.
Cách xử lý và phòng ngừa
– Nhanh chóng đưa nạn nhân ra nơi thoáng mát. Rửa sạch mồm miệng, chân tay bằng nước lạnh. Tránh chất béo hay tinh dầu vì sẽ khiến độc băng phiến hấp thu nhanh hơn. Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu cho ngộ độc băng phiến, tất cả là điều trị hỗ trợ và theo dõi.
– Hạn chế sử dụng băng phiến. Nếu cần thì chỉ sử dụng 1-2 viên trong tủ kín. Khi mở tủ nên đeo khẩu trang để tránh phải hít nhiều hơi độc.
– Đối với trẻ nhỏ thì sau khi lấy quần áo từ trong tủ ra nên rũ sạch hoặc phơi ngoài nắng để băng phiến bay hết mùi rồi hãy cho trẻ sử dụng. Tuyệt đối không dùng băng phiến với mục đích tẩy mùi trong phòng, bếp hay nhà vệ sinh.
– Khi sử dụng băng phiến cần lưu ý để cao ngoài tầm với của trẻ vì các viên băng phiến này rất giống kẹo lại có mùi thơm và có vị ngọt nên trẻ sẽ nghĩ là kẹo và ăn thì rất nguy hiểm.
Sưu tầm
