Chuột to bằng bắp vế, chuột cắn cả chó con mới sinh, phá hàng hóa… Dịch vụ diệt chuột nở rộ ở TP.HCM.
Cứ nhắc đến chuột là các hộ kinh doanh tại chợ Đại Hải (Hóc Môn) thấy sởn gai ốc… Bác Đua, một chủ sạp kinh doanh hàng tạp hóa trong chợ cho biết, bác đã từng chịu mất từ vài chục đến hàng trăm ngàn tiền vốn hàng do nạn chuột phá phách.
”Đông như… quân Nguyên”
“Hình như chuột cũng thuộc loài… sành ăn nên cứ nhè mực hay cá khô vô tình để hở ra ra là nó xơi tái lúc nào không hay”, một tiểu thương ở chợ cho biết. Những món mà chuột ưa thích là mực, cá khô, trứng, mì ăn liền, gạo…. Cứ hễ bị chuột cắn vào là hàng hóa xem như vứt. Ở một số gian hàng bán rau quả, mùa cà chua đắt giá (trên 10.000 đồng/ kg) thì cứ sáng ra, tiểu thương phát hiện chúng đã cắn phá mất cả hơn ký. Dưa leo hay khoai lang cũng trong tình trạng tương tự. “Mà chuột ở chợ này to thật, có con to bằng cả bắp chân”, vừa nói, chị Hồng bán rau trong chợ vừa giơ chân ra để so sánh. Nạn chuột phá là vậy, nhưng lâu nay vẫn chưa có “chiến dịch” diệt chuột của huyện hay thành phố thực hiện ở đây.
Lúc đầu, tiểu thương đặt bẫy chuột, nhưng thấy không ăn thua. Sau này, bà con trong chợ phải đóng thùng tôn để chứa hàng hóa. Nhờ vậy, mới hạn chế được nạn chuột phá.
Chuột đang cắn phá nhà dân (Ảnh: Bộ môn Thuốc-Viện Bảo vệ thực vật);
“Nhà tôi ở gần cánh đồng nên rất nhiều chuột, đặc biệt là vào mùa mưa thì chúng chả khác … “quân Nguyên” kéo vào phá phách nhà cửa”, chị Nguyễn Thanh Thủy (Bình Chánh, HCM) than vãn. Chị Thủy kể, ban đêm chuột chạy rầm rầm trên trần nhà, cắn hết đồ đạc từ quần áo đến giày dép, sách vở, cả chai dầu ăn còn đang dùng trong bếp… Khủng khiếp hơn là nó còn cắn mù cả mắt của con chó con mới sinh được mấy ngày. Gia đình chị cũng đã sử dụng nhiều phương pháp như đặt bẫy, dùng keo dán, dùng máy đuổi chuột… nhưng đều không ăn thua.
Không chỉ hoành hành ở nhà dân hay các khu chợ, cả khu chung cư cũng bị loài gặm nhấm này “viếng”. Bác Nguyễn Văn Luật, quản lý khu chung cư Phạm Viết Chánh (P.22, Q. Bình Thạnh, HCM) cho biết: “Chuột thường chui từ cống rãnh và hầm chứa rác, chúng cắn dây điện trong xe hơi hoặc làm tổ trong xe gắn máy mà người dân ít sử dụng”. Trước tình trạng đó, đầu năm 2012, Trung tâm Y tế quận Bình Thạnh đã tiến hành hỗ trợ diệt chuột tại chung cư này. “Chiến dịch” được thực hiện trong vòng 1 tháng. Sau khi diệt chuột, sửa chữa hầm chứa rác, và nuôi mèo thì hiện tình trạng phá hoại của chuột ở đây đã giảm được tám phần so với trước đây. May mắn là chuột không vào nhà dân trong chung cư vì không thấy có hộ nào phản ánh với ban quản lý.
Cuộc chiến còn tiếp diễn
Có khoảng 500 loài, nhưng sống gần người và gây hại trực tiếp cho người thì có 5 loại chính: chuột nhà, chuột cống, chuột đồng, chuột nhắt, chuột lợn. Chúng sinh sản theo cấp số nhân, từ một cặp vợ chồng chuột sau một năm sẽ đẻ ra 2000 con. Đặc biệt, răng chuột sẽ dài ra trong suốt cuộc đời nên chúng cần gặm nhấm để mài bớt độ dài của răng. Để diệt chuột hiệu quả thì cần phải thực hiện trước mùa sinh sản của chúng vào khoảng tháng 11,12 âm lịch hoặc trước mùa mưa (đối với miền Nam), trước mùa cày ải để cấy lúa (đối với miền Bắc).
Theo KS. Lê Đình Dũng, Phó khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm – Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM, hàng chục năm trước, TP. HCM có những chiến dịch diệt chuột trên toàn thành phố để ngăn chặn dịch hạch. Tuy nhiên, từ khi dịch hạch được dập tắt thì “chiến dịch diệt chuột” chỉ được thực hiện ở quy mô của từng quận, huyện. Cuối năm 2011, các quận 5, 10 và huyện Cần Giờ tiến hành diệt chuột với nguồn kinh phí của quận, huyện. Việc diệt chuột được thực hiện tập trung tại các chợ đầu mối, bến bãi, nhà kho… Trung tâm Y tế dự phòng (TTYTDP) TP.HCM hỗ trợ về mặt kỹ thuật và cấp hóa chất diệt chuột. Hiện tại, loại thuốc được TTYTDP TP.HCM chính thức thức dùng để diệt chuột trong TP là một loại hóa chất có tên là “Storm”. Đây là loại hóa chất do Đức sản xuất và thông qua đấu thầu để nhập về. Loại hóa chất này sẽ làm xuất huyết nội tạng của chuột và khiến chuột bị chết trong vòng từ 3-5 ngày. Xác chuột sẽ được thu gom và xử lý bằng vôi bột hay hóa chất Diazinon để khử khuẩn. Theo cán bộ y tế, “Storm” khá an toàn với người dù vô tình ăn phải. Hiện “Storm” cũng được bán ở các siêu thị, cửa hàng…
Trước tình trạng phá hoại của chuột thì những dịch vụ diệt chuột cũng mọc lên khá nhiều ở TP. HCM. Theo nhân viên của Công ty TNHH Dịch vụ Vệ sinh Việt Nam thì có khá nhiều phương pháp diệt chuột, nhưng để diệt chuột hữu hiệu thì cần phải khảo sát đường đi của chuột thông qua phân của chúng rồi mới đặt bả. Khi chúng ăn phải bả và về hang, thì những con khác sẽ bị lây bệnh và chết. Giá cả của dịch vụ này sẽ phụ thuộc vào diện tích nhà, lượng chuột, địa phận hoạt động của chúng, giá nhân công khảo sát…
ThS Phùng Thị Hoa, Trung tâm đấu tranh Sinh học – Viện bảo vệ thực vật cho biết, phương pháp hữu hiệu để diệt chuột là sử dụng bả sinh học. Bả sinh học có chứa vi khuẩn để gây “sốt thương hàn” cho chuột. Nếu một con bị bệnh, chúng sẽ lây cho các con khác trong đàn thông qua phân của chuột bị nhiễm bệnh. Đặc biệt, loại bả này này chỉ phát triển trong ruột của loài chuột nên không gây hại cho người và các loại động vật khác. Năm 1997, khi Viện tiến hành diệt chuột bằng bả sinh học do chính Viện sản xuất tại xã Tiền Phong, Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc, người dân không tin vào hiệu quả của bả do không thấy xác chuột chết trên đồng. Nhưng khi đào hang chuột thì thấy có nhiều xác chết của chuột. Từ đó, người dân mới tin vào khả năng diệt chuột của bả sinh học.
San Thái
